Prace konserwatorskie i badania archeologiczno-architektoniczne przeprowadzone w katedrze wrocławskiej w latach 1946–2011 na tle powojennej doktryny konserwatorskiej

W artykule przedstawiono zarys procesu odbudowy katedry wrocławskiej po II wojnie światowej na tle ówczesnych problemów technicznych oraz praktyki i doktryny konserwatorskiej związanej z odbudową obiektów monumentalnych wzniesionych w miastach europejskich, a zniszczonych w znacznym stopniu, czyli ok. 70 procentach tkanki zabytkowej. Zakres dat obejmuje dwa okresy odbudowy katedry: pierwszy, prowadzony przez Marcina Bukowskiego, oraz drugi, związany z konserwacją formy zewnętrznej budowli. Prace były wówczas koordynowane przez prof. Edmunda Małachowicza i trwały blisko 40 lat, nadając budowli obecny kształt. Celem niniejszej pracy jest analiza podejścia konserwatorskiego do zagadnień restytucji budowli obiektu obydwu architektów. Została przeprowadzona na podstawie badań literaturowych, analizy autorskich projektów, materiałów ikonograficznych oraz badań in situ tkanki obiektu. W 2022 r. przypadnie 70. rocznica rekonsekracji katedry po odbudowie, jednak proces rewaloryzacji obiektu, głównie jego wnętrza, trwa nadal. W ostatnich latach w architekturze są widoczne działania prowadzące do odbudowy i restytucji obiektów historycznych, uwzględniające w różnym stopniu wartość autentyzmu ich substancji zabytkowej – wartość omawianą w podstawowych dokumentach doktrynalnych, m.in.: w Karcie Ateńskiej z 1931 r., Karcie Weneckiej z 1964 r. oraz Dokumencie z Nara o autentyzmie z roku 1994. Fakt ten skłania do refleksji: czy dziś wartość autentyzmu traktowana w konserwatorstwie jako priorytet nadal stanowi główną wytyczną do prac na obiektach zabytkowych, czy jednak przez lata postulat ten traci na aktualności?